Bãi đỗ xe cao tầng là mô hình bãi đỗ xe thông minh theo dạng xếp hình được vận hành theo kiểu bán tự động. Theo đó người gửi xe chỉ cần đưa xe vào vị trí đỗ xe sau đó thao tác trên bảng điều khiển để lựa chọn vị trí đỗ xe, thời gian gửi xe và lấy xe trung bình khoảng 5-10 phút.

Đây là mô hình khá phổ biến mang lại hiệu quả cao ở các đô thị phát triển trên thế giới nhưng ở Việt Nam số lượng các bãi đỗ xe cao tầng vẫn còn rất hạn chế. Theo thống kê, hiện nay các đô thị lớn của Việt Nam chỉ đếm trên đầu ngón tay được các mô hình bãi đỗ xe thông minh lắp đặt theo công nghệ này.

Vậy vì sao mô hình này lại chưa được nhân rộng dù mang lại hiệu quả rõ rệt như vậy. Chúng ta cùng tìm hiểu nội dung qua bài viết sau đây?

Hiệu quả từ việc xây dựng bãi đỗ xe cao tầng

Theo thống kê hiện nay Hà Nội có 3 bãi đỗ xe cao tầng công cộng lớn và một số các mô hình bãi đỗ xe cao tầng nhỏ hơn nằm trong khu chung cư, nhà hàng đã đưa vào vận hành và khai thác.

Các bãi đỗ xe cao tầng có quy mô lớn nhất là Bãi đỗ xe cao tầng tại số 32 - Nguyễn Công Trứ sức chứa 30 chỗ, bãi đỗ xe cao tầng tại phố Trần Nhật Duật với 91 chỗ đỗ xe và bãi đỗ xe cao tầng ở phố Nguyễn Công Hoa có sức chứa lên tới 221 chỗ để xe. Còn tại thành phố Đà Nẵng sau 3 tháng vận hành thử, cuối tháng 10/2019 bãi đỗ xe cao tầng đầu tiên của thành phố tại số 255 Đường Phan Châu Trinh, Quận Hải Châu cũng đã chính thức mở cửa đón khách.

Những bãi đỗ xe này ngay từ khi vừa đi vào hoạt động đã đáp ứng được sự mong mỏi rất lớn của người dân. Việc đưa vào hoạt động các bãi đỗ xe cao tầng không chỉ góp phần rất lớn giảm tải giao thông tĩnh trên phần nội đô mà còn làm cho cảnh quan đô thị trở nên trật tự và hiện đại hơn rất nhiều.

Bãi đỗ xe cao tầng trên phố Nguyễn Công Hoan

Theo con số tính toán, với 1000m2 bãi đỗ xe cao 4 tầng có thể mang lại sức chứa cho hơn 200 xe cao gấp 4 lần so với hiệu suất các bãi thông thường, ngoài ra hệ thống này còn có ưu điểm là lắp đặt nhanh chóng, vận hành đơn giản và an toàn. Như vậy để phát triển hạ tầng giao thông tĩnh theo hướng hiện đại hóa đáp, ứng nhu cầu phát triển của các thành phố lớn trong giai đoạn hội nhập thì giải pháp xây dựng các bãi đỗ xe cao tầng chính là một giải pháp hữu ích cho hạ tầng giao thông của Việt Nam.

Các hệ thống này được xây với kết cấu cao tầng nhờ đó mang lại tính năng ưu việt cho hệ thống giao thông nội đô đó là đạt hiệu suất cao nhất trên một diện tích đất ít nhất góp phần giảm ùn tắc giao thông hiệu quả. Hơn thế, công trình còn là một điểm nhấn về giao thông đô thị của các thành phố lớn  theo hướng văn minh, hiện đại.

Mô hình bãi đỗ xe cao tầng tại Đà Nẵng

Khó nhân rộng các mô hình bãi đỗ xe cao tầng

Hiệu quả của các dự án bãi đỗ xe thông minh cao tầng là đã rõ, tuy nhiên để nhân rộng lại là chuyện không đơn giản. Theo quy định thì để triển khai được dự án thì thứ nhất, khu đất đó phải nằm trong quy hoạch mạng lưới điểm đỗ xe. Thứ hai, có quy hoạch rồi phải có đất "sạch". Nếu phải giải phóng mặt bằng thì mức đầu tư "đội" lên rất lớn. Thứ ba, là cơ chế, chính sách dành cho các nhà đầu tư tham gia.

Mô hình bãi đỗ xe cao tầng Đà Nẵng sau khi chính thức vận hành

Thực tế thì thời gian qua đã có nhiều nhà đầu tư nước ngoài (Nhật Bản, Hàn Quốc, Châu Âu…) đến nghiên cứu thị trường tại thành phố Hà Nội, tìm hiểu cơ hội đầu tư bãi đỗ xe thông minh. Tất cả đều đánh giá thị trường rất tiềm năng, nhưng chưa thể triển khai ngay bởi còn vướng về mặt bằng, cơ chế khuyến khích đầu tư…

Công nghệ và nguồn vốn đầu tư có thể giải quyết được nhưng chính cơ chế chính sách hiện hành chưa thực sự tạo "cú hích" cho nhà đầu tư tham gia vào thị trường vẫn được coi là "bỏ tiền chẵn, thu tiền lẻ" này. Theo tính toán của nếu một doanh nghiệp ngoài quốc doanh phải giải phóng mặt bằng, vay theo lãi suất ngân hàng để đầu tư thì mất 50 - 60 năm mới có thể hoàn vốn.

Trong khi đó, tuổi thọ của một bãi đỗ xe cao tầng đạt được ít nhất là 20 năm về máy móc, 40 năm về khung thép và cần thường xuyên duy tu, bảo dưỡng. Do đó, để khuyến khích xã hội hóa đầu tư cần phải có những cơ chế, chính sách phù hợp.

Một số ý kiến cho rằng, các mô hình bãi đỗ xe thông minh theo kiểu cao tầng thực sự là giải pháp hiệu quả để giải quyết "bài toán" giao thông tĩnh cho các thành phố lớn. Để khuyến khích cho các thành phần kinh tế tham gia vào lĩnh vực này, chính quyền thành phố cần nghiên cứu xây dựng, ban hành giá trông giữ xe với các công trình có đầu tư nhằm bảo đảm cho nhà đầu tư chủ quản thu hồi vốn theo quy định của Nhà nước.

Tuy nhiên, giá vé cần có sự quản lý của Bộ Tài chính nhằm khống chế giá trần, giá khung. Bên cạnh đó, cần giải tỏa các điểm trông giữ xe không phù hợp trên các tuyến phố hiện nay. Sẽ rất khó cho nhà đầu tư nếu bỏ vốn đầu tư làm bãi đỗ xe cao tầng phục vụ cộng đồng và thu phí theo quy định, bởi ngay gần đó vẫn tồn tại các điểm trông giữ xe không có giấy phép, thu với mức giá còn thấp hơn cả mức của các bãi đỗ xe cao tầng.